เรื่องโดย สมภพ อินทรักษ์
อุบัติเหตุและความผิดพลาดในการเดินทางด้วยยานพาหนะ เป็นสิ่งที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ในทุก ๆ ช่วงวินาที ตราบใดที่โลกใบนี้ยังคงหมุนรอบตัวเอง ซึ่งการโคจรมาพบเจอเข้ากับสังขารในความไม่เที่ยงแท้เหล่านี้ ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะความโชคร้ายหรือดวงซวยเหมือนอย่างที่ทุกคนชอบเอ่ยอุทานเมื่อเจอปัญหาอยู่ตรงหน้า แต่สิ่งเหล่านี้ล้วนมีสาเหตุมาจากปัจจัยแวดล้อมเฉพาะตัว ที่สามารถอธิบายหาเหตุผลด้วยข้อมูลจาก "กล่องดำ" เทคโนโลยีซึ่งเปรียบเสมือนเป็น "เหล้าเก่าในขวดใหม่" สำหรับการนำมาปรับใช้ในรถยนต์
หนึ่งในหลักการและแนวคิดที่ดีที่สุดในการแก้ไขปัญหา และถูกใช้เป็นรากฐานมาอย่างยาวนาน และมีอายุเก่าแก่มากที่สุดนั่นคือ "การบันทึก" ที่ในวันนี้ได้ถูกยกย่องให้เป็นจุดกำเนิดขององค์ความที่ยิ่งใหญ่และสำคัญมากที่สุดในโลกกับสาขาที่เรียกกันว่า "วิทยาศาสตร์" นั่นเอง เพราะข้อมูลที่ได้รับมาจากการบันทึกถือได้ว่าเป็นทั้งเหตุและเป็นผลที่สามารถอธิบายถึงปัญหาสิ่งที่เกิดขึ้นได้ว่า เพราะอะไร และทำไมถึงเป็นเช่นนั้น
ความจริงแล้วเทคโนโลยีการบันทึกข้อมูลในการใช้ยานพาหนะนั้น ได้ถูกริเริ่มนำเข้ามาใช้กับยานพาหนะทางอากาศก่อน โดยเริ่มจากเครื่องบินเป็นลำดับแรก และความจริงแล้วก็ไม่ได้มีอยู่แต่เพียงสีดำเท่านั้น แต่ยังมีสีอื่น ๆ อีกหลากหลายสีที่ถูกนำมาทาทับเอาไว้บนอุปกรณ์บันทึกข้อมูลเหล่านี้ ส่วนสาเหตุของการเรียกว่า "กล่องดำ" อาจจะมีที่มาจากคำว่า Black Box ที่หมายถึงกล่องซึ่งเราไม่รู้ว่ามีอะไรอยู่ในนั้น หรือกล่าวง่าย ๆ ก็คือ การใส่ความหมายทางนัยยะว่าเป็นกล่องปริศนานั่นเอง
หลังจากนั้นเทคโนโลยีการบันทึกข้อมูลในยานพาหนะก็เริ่มได้รับการปรับเปลี่ยนรูปแบบในบางส่วน เพื่อให้สามารถนำไปใช้กับยานพาหนะประเภทอื่น ๆ ได้อย่างเหมาะสม แต่ก็ยังไม่ได้รับความนิยมมาก เท่าที่ควรเนื่องจากต้นทุนในสมัยก่อนยังคงมีราคาที่สูงอยู่มากจนเกือบที่จะเท่ากับราคาขายของยานพาหนะชนิดต่าง ๆ ที่จะทำการติดตั้งเลยก็ว่าได้ จึงไม่คุ้มค่าต่อการลงทุนเพราะเมื่อเปรียบเทียบกับอัตราราคาขายเครื่องบินกับเครื่องบันทึกข้อมูลการบินอาจจะอยู่ที่ในระดับอัตราส่วน 500 : 1 แต่ในขณะที่ราคาขายรถยนต์ เมื่อเทียบกับเครื่องบันทึกข้อมูลจะมีอัตราส่วนเหลือแค่เพียง 8 : 1 เท่านั้น
ซึ่งจากอุบัติเหตุล่าสุดอย่างรถบัสพุ่งชนกับรถพ่วงแล้วเกิดไฟไหม้ขึ้นในประเทศไทย หรือจะเป็นในกรณีที่รถไฟความเร็วสูงวิ่งตกรางก่อนจะเข้าชานชาลาที่ประเทศสเปน ทั้งสองเหตุการณ์มีผู้เสียชีวิตเป็นจำนวนมากเหมือนกัน แต่แตกต่างกันตรงที่เหตุการณ์ในประเทศไทยกำลังสืบหาข้อเท็จจริงจากการบอกเล่าของผู้อยู่ในเหตุการณ์ ส่วนเหตุการณ์ที่ประเทศสเปนกำลังจะได้บทสรุปด้วยกล่องบันทึกข้อมูลที่ติดตั้งอยู่ในรถไฟความเร็วสูงขบวนดังกล่าวที่สามารถบอกได้ว่ารถไฟความเร็วสูงใช้ความเร็วกว่า 190 กิโลเมตรต่อชั่วโมงทั้ง ๆ ที่อยู่ในช่วงทางโค้ง และไม่ได้มีการพยายามสั่งการหรือบังคับจากผู้ขับเลยแม้แต่ครั้งเดียวสำหรับการลดความเร็วลง เนื่องจากในช่วงเวลาดังกล่าวผู้ขับรถไฟความเร็วสูงกำลังง่วนอยู่กับการคุยโทรศัพท์ที่ปลายสายคือศูนย์สั่งการการเดินรถอยู่นั่นเอง ซึ่งนี่คือข้อมูลทีได้รับจากการใช้งานเครื่องบันทึกข้อมูลหรือกล่องดำอยู่นั่นเอง และถือว่าเป็นหลักฐานชั้นดีในทางกฎหมายอีกด้วย
สำหรับประเทศไทยเคยมีนักวิจัยกลุ่มหนึ่งเคยพยายามที่จะผลักดันให้มีการติดตั้งเครื่องบันทึกข้อมูลเอาไว้ภายในรถทุก ๆ ประเภท และให้เริ่มต้นที่รถโดยสารสาธารณะกับรถบรรทุกขนาดใหญ่ ก่อนเป็นอันดับแรก เพราะพวกเขามีความเชื่อว่าเทคโนโลยีของกล่องดำจะช่วยให้เกิดความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น โดยจากการศึกษาพบว่าการติดตั้งกล่องดำในรถยนต์จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุที่ถึงแก่ชีวิตน้อยลงได้ถึงร้อยละ 10 และนอกจากนี้ยังเสียค่าซ่อมรถน้อยลงถึงร้อยละ 25 อีกด้วย
แต่กล่องดำจะทำหน้าที่เป็นเพียงแค่ตัวบันทึกข้อมูลล่าง ๆ ในลักษณะของการเป็น Storage Device เท่านั้น แต่จะไม่มีขอบเขตในการปฏิบัติการในระดับที่สามารถควบคุมและสั่งการภายในรถยนต์ได้เหมือนในลักษณะ (กึ่ง) อัตโนมัติที่ระบบคอมพิวเตอร์ในรถยนต์ขณะนี้กำลังทำอยู่ ซึ่งข้อมูลหรือ Data นั้น หากจะนำออกมาดูจะต้องเข้าไปที่ศูนย์ให้บริการหรือช่างผู้เชี่ยวชาญและผ่านการรับรองมาเท่านั้น ทั้งนี้เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการลบหรือแก้ไขข้อมูลใหม่ใส่ทับลงไปในกล่องดำ
ซึ่งข้อมูลที่ได้รับมาจากกล่องดำที่ว่านี้นอกจากจะมีประโยชน์ในทางกฎหมายแล้ว ยังเป็นส่วนสำคัญที่สามารถช่วยพัฒนาการขับขี่ของเจ้าของรถให้ดีขึ้นอีกด้วย เพราะเราต้องเข้าใจว่า "รถทุกคันนั้นสร้างออกมาขายให้กับคนทุกคน แต่คนทุกคนไม่ได้เหมาะสมสำหรับการขับรถทุกคัน" ดังนั้นบริษัทรถยนต์รวมไปถึงผู้ที่เป็นเจ้าของรถเองสามารถที่จะนำข้อมูลดังกล่าวไปใช้ในการวิเคราะห์และวัดผลเพื่อประเมินการขับรถของตัวเองได้ว่ามีความเหมาะสมหรือควรปรับปรุงในเรื่องใด อาทิ ในเรื่ององการประหยัดน้ำมันเพราะข้อมูลในการใช้คันเร่งการเหยียบเบรก ทิศทางในการขับ น้ำมันที่เหลืออยู่ในถังหรือแม้แต่ระยะเส้นทางในการขับ จะแสดงออกมาในรูปแบบของข้อมูล Data ที่มีความละเอียดมาก ซึ่งสามารถนำไปประมวลผลและแสดงออกมาในรูปแบบของผลลัพธ์และในลักษณะของกราฟได้ว่ามีการขับขี่ที่เหมาะสมแค่ไหน และควรที่จะต้องปรับวิธีการขับขี่อย่างไรจึงจะมีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น
ในประเทศสหรัฐอเมริกานับตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นไป รถยนต์ทุกคันที่ขายในสหรัฐอเมริกาจะต้องติดตั้งกล่องดำ เพื่อทำการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับการใช้งานรถยนต์หลังจากที่เบื้องต้นสภาสูงของสหรัฐฯ ได้ทำการเห็นชอบและผ่านร่างกฎหมายที่บังคับให้รถทุกคันจะต้องติดตั้งกล่องดำดังกล่าวเป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยผู้ที่ไม่ทำการติดตั้งกล่องดำในรถยนต์ในปี 2015 จะได้รับการลงโทษอีกด้วยตามที่ร่างกฎหมายนี้ได้กำหนดไว้
นอกจากนี้ทางสหภาพยุโรปยังเตรียมที่จะออกกฎหมายให้รถทุกคันติดตั้งกล่องดำด้วยเช่นกัน ด้วยเหตุผลทางด้านความปลอดภัย อีกทั้งเจ้าหน้าที่ตำรวจยังสามารถตรวจสอบได้ว่าใครคือคนผิดถ้าหากมีกรณีรถชนเกิดขึ้น
ซึ่งกล่องดำไม่ใช่เรื่องใหม่ในอุตสาหกรรมยานยนต์ General Motors เริ่มตรวจจับข้อมูลการขับขี่มาตั้งแต่ช่วงทศวรรษที่ 1990 ก่อนที่จะเป็นฟังก์ชันมาตรฐานของรถในเครือ GM เกือบจะทุกรุ่นในปี 1995 ขณะที่ Ford, Toyota, Tesla และ Mazda ต่างใช้ระบบนี้ด้วยกันทั้งสิ้น เพียงแต่ยังไม่มีมาตรฐานรองรับว่าจะต้องบันทึกในส่วนใดบ้าง
คงต้องรอดูกันว่าการติดตั้งกล่องดำบันทึกข้อมูลในรถยนต์สำหรับประเทศไทยจะมีความเป็นไปได้ และสามารถเป็นจริงได้มากขนาดไหน เพราะเราชื่อว่าเจ้าเทคโนโลยีที่ว่านี้จะถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในวินัยการจราจรของคนในบ้านเมืองเรา ที่บางครั้งมักจะปฏิเสธเสียงแข็งเวลาทำผิด แต่ยกมือคนแรกเมื่อต้องการผลประโยชน์ ต่อไปนี้ทุก ๆ สิ่งทุก ๆ อย่างจะสามารถยืนยันและพิสูจน์ได้ด้วยข้อมูล
คลิกอ่านความคิดเห็นของเพื่อน ๆ ได้ที่นี่ ขอขอบคุณข้อมูลจาก
หนังสือ OFF ROAD
ปีที่ 18 ฉบับ 221 กันยายน 2556
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก OFF ROAD
