โดยปรกติแล้วรถยนต์ทั่ว ๆ เครื่องเล่นวิทยุ Head Unit/Front ที่มีระบบทุกอย่างครบแบบ all in one ต่อตรงลำโพงรถยนต์ได้เลยทันที แต่ก็ด้วยราคาและขนาดของชิ้นส่วนที่เล็ก ก็ให้เสียงได้ตามราคา วันนี้เราเลยขอชำแหละอุปกรณ์แยกเฉพาะสำหรับเครื่องเสียงรถยนต์ช่วยเพิ่มคุณภาพเสียงให้ได้รู้จักกันครับ
1. Pre Amp (ปรีแอมป์) คือ อุปกรณ์แรกรับสัญญาณจากเครื่องเล่น/ฟรอนต์ (ก่อนส่งต่อไปยังครอสโอเวอร์ หรือถ้าไม่ได้ใช้ครอสโอเวอร์ สัญญาณก็จะส่งต่อไปที่เพาเวอร์แอมป์โดยตรง) มีหน้าที่ขยายสัญญาณในระดับต่ำเพื่อให้มีระดับที่เหมาะสมมากขึ้น และยังทำหน้าที่ในการขยายสัญญาณพร้อมการปรับแต่งเสียงให้ลงตัว ตามที่ต้องการ ส่วนมากติดตั้งใกล้กับเครื่องเล่นวิทยุ หรือใต้คอนโซลทั้ง 2 ฝั่ง
2. Crossover (ครอสโอเวอร์) คือ อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่จ่ายสัญญาณความถี่เสียง รวมไปถึงควบคุมจัดการ แบ่งแยกย่านให้เหมาะสมกับลำโพงแต่ละประเภท และตัดความถี่เสียงที่ไม่ต้องการในแต่ละย่านออกไป ซึ่งจำนวนตัวกรองความถี่ยังแบ่งออกได้ 3 แบบ คือ
1.1 2 Way Crossover (ทูเวย์ครอสโอเวอร์) ครอสโอเวอร์แบบ 2 ทาง สามารถแบ่งความถี่ออกได้เป็น 2 ช่วง คือ ความถี่สูง HPF (Hi Pass Filter) และความถี่ต่ำ LPF (Low Pass Filter)
1.2 3 Way Crossover (ทรีเวย์ครอสโอเวอร์) ครอสโอเวอร์แบบ 3 ทาง สามารถแบ่งความถี่ออกได้เป็น 3 ช่วง คือ ความถี่สูง, ความถี่ต่ำ และเพิ่มความถี่ย่านกลาง BPF หรือ Band Pass Filter เข้ามา
1.3 4 Way crossover (โฟร์เวย์ครอสโอเวอร์) ครอสโอเวอร์แบบ 4 ทาง สำหรับเครื่องเสียงรถยนต์ ยังไม่มีถึงขั้นนี้ เพราะยังไม่มีใครผลิตลำโพงที่เป็น 4 ทาง แยก 4 ย่านความถี่ออกมา มีเพียงแต่ Active Crossover แบบ 4 ทางเท่านั้น ซึ่งได้นำเอาความถี่ของซับวูฟเฟอร์มารวมเข้าไป
ครอสโอเวอร์ ยังสามารถแบ่งออกได้อีก 2 ประเภท คือ
Passive Crossover (พาสซีฟ ครอสโอเวอร์) รับสัญญาณจากเพาเวอร์แอมป์ เป็นอุปกรณ์ที่นิยมกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ใช้งานได้โดยไม่จำเป็นต้องมีไฟเลี้ยง เพราะตัวเครื่องใช้อุปกรณ์ภายในเพียงแค่ คาปาซิเตอร์ (Capacitors), ขดลวดคอยล์ (Inductors) บางแบบอาจใช้รีซิสเตอร์ (Resistors) ร่วมด้วย โดยปกติจะต่อคั่นอยู่ระหว่างเพาเวอร์แอมป์กับชุดลำโพง ส่วนมากพาสซีฟมักใช้สำหรับการแยกคลื่นความถี่เสียงกลาง-แหลม ให้ออกจากกัน ก่อนที่จะส่งต่อไปให้ลำโพง และไม่ค่อยนิยมใช้สำหรับการแยกความถี่เสียงต่ำ เพราะจะทำให้สูญเสียกำลังไปบางส่วน ส่วนมากมักจะติดตั้งซ่อนเอาไว้ในแผงข้างประตู หรือซ่อนไว้ใต้เบาะ
Active Crossover (แอ็คทีฟ ครอสโอเวอร์) รับสัญญาณจากเครื่องเล่นวิทยุหรือปรีแอมป์ มีหน้าที่จัดการแบ่งความถี่แต่ละย่าน แล้วส่งต่อความถี่ในแต่ละช่วงไปยังเพาเวอร์แอมป์ เป็นอุปกรณ์ที่ต้องใช้ไฟเลี้ยง และมีความสามารถมากกว่า พาสซีฟ ครอสโอเวอร์ แถมยังใช้แยกความถี่เสียงต่ำได้อีกด้วย ถือเป็นอุปกรณ์ที่พัฒนาขึ้นมาจากแบบแรก มักจะติดตั้งเอาไว้บริเวณใต้คอนโซลกลาง, ใต้เบาะ ฯลฯ
หรือสรุปง่าย ๆ Active Crossover (แอ็คทีฟ ครอสโอเวอร์) ใช้ไฟเลี้ยง แยกเสียงได้ทุกความถี่ ตำแหน่งต่อก่อน เพาเวอร์แอมป์, Passive Crossover (พาสซีฟ ครอสโอเวอร์) ไม่ใช้ไฟเลี้ยง แยกเสียงกลาง-แหลม ตำแหน่งต่อหลังเพาเวอร์แอมป์
3. Power Amp (เพาเวอร์แอมป์) คือ เครื่องขยายสัญญาณเสียง หรือก็คือเครื่องที่ทำการเปลี่ยน หรือเพิ่มความกว้างของคลื่นเสียง ซึ่งก็คือความดังของสัญญาณให้เพิ่มมากขึ้น โดยทั่ว ๆ ไปแล้วจะมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมคล้ายคลึงกันแทบทั้งหมด อีกทั้งยังมีการแยก Class (คลาส) เพื่อนำไปใช้ให้เหมาะกับลำโพงประเภทต่าง ๆ อีกด้วย ส่วนมากติดตั้งไว้ใต้เบาะนั่ง, ที่เก็บสัมภาระท้ายรถ หรือสร้าง Amp Rack (แอมป์แร็ค) ไว้รองรับ กรณีใช้งานหลายเครื่อง
4. Speaker (ลำโพง) คือ ตัวแปลงสัญญาณไฟฟ้าให้เป็นเสียง โดยได้รับกำลังมาจากทั้งเครื่องเล่นวิทยุ Head Unit สำหรับระบบ Hi-Power และรับกำลังมาจากเครื่องขยายสัญญาณเสียง (Power Amp) ผ่านกระบวนการภายใน จนออกมาเป็นเสียงต่าง ๆ อีกทั้งยังมีแยกย่อยหลายประเภท หลายรุ่น ให้เลือกใช้งานตามความเหมาะสม เช่น ลำโพงเสียงสูง นิยมติดตั้งไว้ที่เสา A-Pillar, ลำโพงเสียงกลาง นิยมติดตั้งไว้ที่แผงข้างประตู และลำโพงเสียงต่ำนิยมสร้างตู้จัดเก็บไว้ที่ด้านหลัง หรือท้ายรถ แต่ถ้าเป็น Sub Box (ซับบ็อกซ์) ติดตั้งไว้ใต้เบาะนั่งได้เช่นกัน ฯลฯ
5. Capacitor (คาปาซิเตอร์) คือ ตัวเก็บประจุไฟฟ้า หรือตัวสำรองไฟ เปรียบเสมือนแบตเตอรี่อีกตัว ที่สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าในช่วงสั้น ๆ ได้อย่างมหาศาล เหมาะสำหรับเวลาเล่นจัดหนัก อัดเต็มที่ หรืองานโชว์ ส่วนมากพวกรถพลังเสียง SPL (เสียงดัง) จะติดตั้งเอาไว้แทบทุกคัน ซึ่งนิยมติดตั้งเอาไว้บริเวณหลังรถ หรือติดรวมอยู่ในงาน Sound Concept (ซาวด์คอนเซ็ปต์)
หลัก ๆ ก็จะมีประมาณนี้สำหรับขั้นพื้นฐาน ซึ่งใครที่อยากลองแต่งเครื่องเสียงรถยนต์อุปกรณ์ที่ติดเพิ่มได้เลยคือ Power Amp (เพาเวอร์แอมป์) เพิ่มสัญญาณเสียงและลำโพงที่คุณภาพดี ๆ ก็พอเอาอยู่แล้วครับ
ภาพจาก pinimg, pioneerelectronics, akamai, car-body-kit, ysautopart, sumishi-store
